Wystawa plenerowa „»…Niech polska ziemia utuli ich do spokojnego snu…«* Ekshumacje i identyfikacje ofiar terroru komunistycznego. – to tytuł ekspozycji, którą można oglądać w II LO im. St.Wyspiańskiego w Będzinie. Wcześniej była prezentowana w I LO im. M. Kopernika. Wystawa trafi jeszcze do kolejnych szkół powiatu będzińskiego. Zorganizowały ją władze powiatowe na czele ze Starostą Arkadiuszem Watołą, we współpracy z katowickim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. – Cieszę się, że władze powiatu 
będzińskiego z panem Starostą, dzięki współpracy z IPN zorganizowały tak wspaniałą wystawę. Takiej ekspozycji w Będzinie nigdy nie było. To okazja do poznania przez młodzież historii Polski, tej która przez całe lata była zakłamywana i przemilczana. – mówi radna Rady Powiatu Będzińskiego Katarzyna Maciejewska. – Wystawa ma na celu ocalenie od zapomnienia polskich patriotów czyli bohaterów narodowych, pomordowanych przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i pochowanych w nieznanych jak dotąd miejscach. Znajduje się na niej informacja związana z historią Będzina. To właśnie m.in. do budynku UB przy ul. Małachowskiego, trafił legendarny bohater niepodległościowego podziemia antykomunistycznego mjr Hieronim Dekutowski. Właśnie tutaj po raz pierwszy doświadczał okrucieństwa ze strony funkcjonariuszy UB, którzy po zakończeniu wojny, zgodzili się na kolejną okupację Polski, tym razem sowiecką, i z polecenia sowietów, utrwalali zbrodniczy system, mordując tych, którzy chcieli Polski suwerennej i niepodległej. – informuje radna.
Ekspozycja prezentuje wyniki prac ekshumacyjnych i identyfikacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie w ramach ogólnopolskiego projektu badawczego „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956″ oraz Polskiej Bazy Genetycznej 
Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT). Od ponad dwudziestu lat trwa powolny proces przywracania pamięci o ofiarach reżimu komunistycznego w Polsce. W większości chowano je potajemnie, w nieoznaczonych, często zbiorowych, mogiłach. Podejmowano też działania, mające utrudnić identyfikację ofiar. Przez dziesięciolecia przedstawiciele komunistycznego reżimu starali się zatrzeć ślady zbrodni. Dla rodzin zamordowanych oznaczało to często dożywotnią niepewność losu ich bliskich oraz uniemożliwiało ostatnie pożegnanie czy odwiedzanie grobów. Przywracając pamięć o ofiarach, należy zwrócić im tożsamość celowo zatartą przez komunistów. To powinność pokolenia Polaków żyjących w wolnej Polsce. Prace związane z identyfikacjami w ramach projektu badawczego wymogły nawiązanie oficjalnej współpracy IPN oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. W ramach porozumienia powołano PBGOT. Celem powołania PBGOT było stworzenie banku DNA do gromadzenia materiału genetycznego ofiar totalitaryzmów i ich krewnych. Zakres działalności został określony na lata 1939–1956, obejmował on ofiary XX-wiecznych totalitaryzmów: hitlerowskiego i stalinowskiego, a także osoby zaginione i zamordowane w wyniku konfliktów zbrojnych XX w., m.in. żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. w obronie polskich granic, osoby cywilne zaginione w okresie niemieckiej i sowieckiej okupacji, a także poległe w Powstaniu Warszawskim. Rozpoczęte na PUM badania genetyczne umożliwiły pierwsze identyfikacje ofiar reżimu komunistycznego po trzech miesiącach od powstania bazy. W przeciągu pierwszego roku funkcjonowania zebrano materiał od przeszło 400 członków rodzin ofiar. Na wystawie zostaną zaprezentowane sylwetki 28 zidentyfikowanych postaci. Wystawa ma na celu ocalenie od zapomnienia pomordowanych przez UB i pochowanych w nieznanych jak dotąd miejscach. Na dwóch pierwszych planszach został zaprezentowany przebieg prac ekshumacyjnych oraz identyfikacyjnych. Pozwoli to szerokiej publiczności zapoznać się ze specyfiką pracy archeologów, antropologów czy genetyków, którzy współpracowali z historykami przy tym projekcie. Twórcami wystawy są Milena Bykowska z Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów oraz Grzegorz Czapski i dr Paweł Skubisz z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Szczecinie. Autorami grafiki są Krzysztof Drumiński i Jakub Walkowicz z firmy 2code. Inauguracyjne uroczyste otwarcie wystawy odbyło się podczas XIX Powszechnego Zjazdu Historyków 18 września 2014 r. w Otwartej Galerii Miejskiej na pl. Żołnierza Polskiego. Udział w wernisażu wzięli Prezes IPN dr Łukasz Kamiński, Jego Magnificencja Rektor PUM prof. Andrzej Ciechanowicz oraz Rodziny zidentyfikowanych ofiar. Wystawa składa się z 16 paneli o wymiarach 39x108x204 cm. Autorzy: Milena Bykowska, Grzegorz Czapski, dr Paweł Skubisz Kontakt: Marcin Ozga, tel. 91 312 94 12, e-mail: marcin.ozga@ipn.gov.pl
za:http://ipn.gov.pl/obep-szczecin/wystawy/wystawy-zrealizowane/wystawa-plenerowa-niech-polska-ziemia-utuli-ich-do-spokojnego-snu…*-ekshumacje-i-identyfikacje-ofiar-terroru-komunistycznego
