Tajemnice domu… na Górze Zamkowej (2)
Dom Parafialny czyli Dom Dobroczynności Chrześcijańskiej na Górze Zamkowej powstał w 1905 r. Jego budowę prowadził ks. Franciszek Plenkiewicz, ówczesny wikariusz. Dom ten musiał być zapisany na Towarzystwo Dobroczynności Chrześcijańskiej działające w Będzinie, gdyż prawo rosyjskie zabraniało, by parafia posiadała jakiekolwiek nieruchomości. – jak pisał Ks. M. Zawadzki w Sprawozdaniu z 1946 r. s. XI-XII.
Dom Parafialny kryje historię, która stanowi piękną i bogatą kartę dziejów miasta, parafii i kościoła. Świadkowie, wielu wydarzeń, które miały tu miejsce, już odeszli. Pozostały szczątki wspomnień i dokumentów. Są one malutkim śladem tego, czego dokonywali tu nasi przodkowie przez ponad 100 lat. Dzisiaj pozostały tylko „okruchy” wspomnień zapisane na papieże i utrwalone na zdjęciach. Niech one mówią i trwają w naszej pamięci, bo jak napisał H. Sienkiewicz „Pamięć jest echem, tylko trzeba by je jakiś głos rozbudził, a wówczas człowiek na nowo słyszy i widzi i pamięta”. Tę wędrówkę przez dzieje Będzina, a właściwie, wybrane fragmenty dziejów, rozpocznę od początku XX wieku, by wracać w odległe czasy XIX, XVIII a może nawet XVII wieku.
Warto przypomnieć, że posiadał on największą salę koncertową ze sceną będącą również salą gimnastyczną. To właśnie tutaj członkowie będzińskiego Sokoła spotykali się i ćwiczyli.
W tym roku przypada 120. rocznica założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Będzinie jako jednego z pierwszych w zaborze rosyjskim (na początku swego działania, działało nielegalnie w wyniku niechęci władz zaborczych). Założył je znany społecznik Benedykt Misiórski. Organizacja ta miała swój plac do ćwiczeń przy ul. Sączewskiego na wprost dzisiejszej siedziby Starostwa powiatowego. „Sokół” zakończył swą działalność na terenie Będzina w 1939. Po wojnie nie został reaktywowany. Komunistyczne władze PRL ostatecznie zdelegalizowały Towarzystwo i zakazały jego działalności na terenie kraju.
Najstarsze polskie towarzystwo gimnastyczne zostało założone 7 lutego 1867 we Lwowie, od 1885 działało w Krakowie oraz w zaborze pruskim, a także nielegalnie w zaborze rosyjskim w 1905 (w którym był Będzin). „Sokół” miał na celu odrodzenie duchowe i fizyczne narodu, popularyzował gimnastykę, szermierkę, wioślarstwo, jeździectwo, kolarstwo i zapasy; prowadził też działalność kulturalno-oświatową, m.in. kształcenie nauczycieli gimnastyki, i niepodległościowo-patriotyczną. Ta organizacja sportowa i paramilitarna, scalona w 1919, działała do 1939. Po II wojnie światowej sokolstwo polskie zamarło w wyniku zakazu legalnej działalności przez PZPR. Na nowo „Sokół” odradza się w 1989, w niektórych miastach w Polsce (w Będzinie to jeszcze nie nastąpiło). Źródło: Wikipedia.
