W sobotę 17 stycznia 2015 r. Radna Powiatu Będzińskiego Katarzyna Maciejewska i członkowie Klubu Gazety Polskiej Będzin II: Anna Demowska, Krzysztof Klebach, Łukasz Katolik oraz zaproszeni przez nich goście: Piotr Dudała – redaktor strony „Sosnowiec Fakty” i członek „Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego” oraz Sławomir Ciernicki – prezes Fundacji „Nasza Edukacja”, zainaugurowali Projekt: „Będziński Szlak Żołnierzy Niezłomnych. Wyklęci – Niezłomni. Przywróćmy Pamięć Naszym Bohaterom”. Jego cele to: odkrywanie mało znanych faktów powojennej historii Będzina, wypełnianie białych plam i docieranie do prawdy oraz przywracanie pamięci BOHATEROM – Żołnierzom Wyklętym-Niezłomnym, którzy przeszli przez będzińskie katownie. Niezłomni żołnierze podziemia antykomunistycznego po 1945 r. nie złożyli broni, walczyli o niepodległość Polski z okupantem sowieckim. Dzięki skutecznej propagandzie władze Polski Ludowej, zgodnie z dyrektywami Moskwy, wykreowały ich wizerunek jako agentów Zachodu, bandytów, przestępców i „zgniłych pachołków reakcji”. Komunistyczny przekaz okazał się tak skuteczny, że nawet po transformacji ustrojowej w 1989 r., nie udało się przywrócić należnej pamięci Żołnierzom Wyklętym – Niezłomnym, którzy poświęcili swoje życie walce o wolną Polskę. Środowiska postkomunistyczne utrwalały propagandowe tezy swoich poprzedników, nazywając żołnierzy podziemia antykomunistycznego bandytami.
„Będziński Szlak Żołnierzy Niezłomnych” :
+ budynek byłej komendantury wojskowej sowietów, dzisiaj mieszczą się tutaj sklepy (ul. Małachowskiego 64).
+ szkoła ministerstwa bezpieczeństwa publicznego i tzw. małe koszary NKWD, dzisiejsza siedziba Ośrodka Kultury (ul. Małachowskiego 43). Pamiętać należy, że Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego to organ bezpieczeństwa wewnętrznego w powojennej Polsce pozostający pod kontrolą NKWD. Resort Bezpieczeństwa Publicznego (RBP) był pierwszym zorganizowanym organem bezpieczeństwa stworzonym za pomocą i na wzór radziecki, w celu obrony organizowanego przez PPR systemu władzy na terenach Polski zajętych przez Armię Czerwoną.
+ karcer NKWD (ul. Małachowskiego 35)
+ siedziba informacji wojskowej i sowieckiej „Smiersz” dzisiejsza siedziba banku (ul. Małachowskiego 33).
+ komenda milicji oraz Miejski i Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa, dzisiejsza siedziba m.in. lokalnej struktury SLD (ul. Małachowskiego 29). Tutaj trafiali Żołnierze Niezłomni walczący w obronie niepodległości i suwerenności Państwa Polskiego w latach 1945-1956, m.in.: major Hieronim Dekutowski ps. „Zapora”, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich AK, DSZ i Zrzeszenia WiN. Został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika w 1988r. przez Rząd RP na uchodźstwie. Ludzie „Zapory”, docierając kolejno, w połowie września 1947 r. na punkt przerzutowy w Nysie (Opolszczyzna) trafiali bezpośrednio w ręce katowickiego UB. Hieronim Dekutowski od 19 września 1947 r. do 1 czerwca 1948 r. przechodził okrutne śledztwo. 16 września został przewieziony do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Będzinie. Najpierw w katowni PUBP w Będzinie, gdzie ponad miesiąc do 23 października 1947 r. znęcał się nad nim oficer śledczy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego Jerzy Kędziora nazywany „sadystą z Mokotowa”, a następnie w słynnym centralnym więzieniu śledczym MBP w Warszawie na Mokotowie przy ul. Rakowieckiej. Hieronim Dekutowski trafił do karceru, gdzie siedział nago, skuty w kajdany. 7 marca 1949 r. o godzinie 19.00 wykonano na nim karę śmierci poprzez rozstrzelanie. Stracono też 6 jego byłych podkomendnych.
+ teren przy ul. Paryskiej, gdzie znajdowało się więzienie karno-śledcze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1945-1956 przy ówczesnej ul. Mostowej. Było to miejsce represji i wykonywania wyroków na polskich patriotach i żołnierzach państwa podziemnego w latach 1945-1958. Budynek w latach 70. XX wieku został wyburzony.
+ cmentarz parafii św. Trójcy przy ul. Podzamcze:
1. grób Józefa Pawlika „Jerzy”, żołnierza AK i NSZ zamordowanego w Będzinie 7 maja 1945 r. po wejściu sowietów do Będzina. Według wyroku w czasie wojny żołnierz NSZ, w czerwcu 1945 r. przystąpił do grupy zbrojnej (określonej w wyroku jako oddział NSZ), działającej na terenie powiatów katowickiego, olkuskiego, będzińskiego i oświęcimskiego. Zatrzymany 24 VII 1945 r. wraz z Pawlikiem na karę śmierci skazani zostali Edmund Kasprzyk, Władysław Januszewski, Jan Rdest, Antoni Sękowski. 5 kwietnia 1993 r. wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Katowicach uznał iż przypisany skazanemu Józefowi Pawlikowi czyn był związany z prowadzoną przez niego działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wobec czego należy on do kategorii działań o których traktuje art. I ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego / Dz. U. Nr 34 poz.149/. Mając na uwadze powyższe Sąd Wojewódzki stwierdził nieważność wyroku.
2. grób Mariana Mazaraki vel Mazarski. Był majorem artylerii Wojska Polskiego. (1896-1956). Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Newlin. Podczas kampanii wrześniowej dowodził I dywizjonem z 23 pal, wchodzącym w skład Oddziału Wydzielonego „Tarnowskie Góry”. Spoczął na będzińskim cmentarzu.
+ inne miejsca.
